W kontekście wygaszania WIBOR specjaliści mówią o największej reformie finansowej od lat. Nic dziwnego, wskaźnik WIBOR to obecnie podstawa wyliczania oprocentowania kredytów, obligacji finansowych i innych instrumentów finansowych wartych ponad 6 bilionów złotych. Jednak co ta rewolucja oznacza dla przeciętnych posiadaczy kredytów?

Koniec WIBOR czyli co?

Wskaźnik WIBOR już za kilka lat zniknie z polskiego rynku finansowego. To ważna zmiana, ponieważ to on od dłuższego czasu decydował o wysokości rat kredytów. Jednak wzbudzał też kontrowersje, o czym świadczy choćby fakt, że jedna ze spraw dotycząca WIBOR-u toczy się przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Prócz tego jeden z polskich sądów unieważnił niedawno umowę kredytową opartą właśnie na tym wskaźniku. Aby opracować nowy, została powołana narodowa grupa robocza do spraw wskaźników referencyjnych. Czym ona jest?

Narodowa grupa robocza składa się z przedstawicieli Ministerstwa Finansów, NBP, KNF, BGK i GPW. Skupia więc najważniejszych specjalistów branży by stworzyli nowy, bezpieczny i bardziej transparentny wskaźnik referencyjny. Niedawno członkowie grupy ogłosili, że WIBOR zostanie zastąpiony przez POLSTR. Jego podstawą mają być rzeczywiste transakcje, dzięki czemu będzie bardziej stabilny i odporny na manipulacje. Zmiana ta jest bardzo ważna, bo jej skutków doświadcza niemal każdy inwestor oraz kredytobiorca. Już od 2 czerwca 2025 roku GPW Benchmark zaczęła publikować nowy wskaźnik POLSTR.

POLSTR i WIBOR różnią się przede wszystkim sposobem wyliczania. WIBOR to wskaźnik oparty na deklaracjach banków dotyczących tego, po jakim koszcie mogłyby pożyczać sobie pieniądze. POLSTR jest oparty na rzeczywistych transakcjach, czyli tym ile banki naprawdę sobie pożyczyły. Oznacza to, że nowy wskaźnik bazuje na danych historycznych, a nie tak jak WIBOR na prognozach. Dzięki temu może lepiej odzwierciedlać rzeczywiste warunki rynkowe i być bardziej przejrzysty. Prócz tego POLSTR opiera się na stopie depozytowej NBP, która jest aktualnie o 50 punktów bazowych niższa niż stopa referencyjna, do której odnosi się WIBOR.

Kiedy POLSTR zacznie wpływać na wysokość kredytów?

Mimo że POLSTR już funkcjonuje, jego wdrożenie potrwa jeszcze kilka kwartałów. Analitycy przewidują, że już na początku 2026 banki będą miały w ofercie pożyczki krótkoterminowe dla firm oparte o POLSTR. Dla klientów prywatnych będą one dostępne najwcześniej w II połowie 2026 roku. Co ważne od początku 2027 nowe kredyty hipoteczne ze zmiennym oprocentowaniem będą już oparte na nowym wskaźniku referencyjnym. Nim tak się stanie, zostanie wyemitowany pierwszy papier skarbowy oparty właśnie na POLSTR. Jest to ważny krok, który sprawi, że wskaźnik będzie wiarygodny dla inwestorów w Polsce i za granicą.

Dla wielu kredytobiorców najważniejszą kwestią związaną ze zmianami jest to co stanie się z kredytami opartymi na WIBOR? Rozwiązania mogą być dwa. Zmiana wskaźnika przy spłacanych już zobowiązaniach może być dobrowolna lub obowiązkowa. Wiele będzie tu zależeć od postawy banków, które muszą już teraz przygotować się na konwersję starego portfela. Przy niektórych umowach kredytowych wskaźnik może być zmieniony automatycznie do 2028 roku.